Mèo mắc chứng sa sút trí tuệ có những đặc điểm điển hình tương đồng với bệnh Alzheimer

Các nhà khoa học đã phát hiện sự tích tụ của protein độc hại amyloid-beta trong não của những con mèo mắc bệnh lý này – một trong những đặc trưng điển hình của bệnh Alzheimer.

Những phát hiện này mang lại một bức tranh rõ ràng hơn về cách amyloid-beta có thể dẫn đến rối loạn chức năng não liên quan đến tuổi tác và suy giảm trí nhớ ở mèo, theo nhận định của các chuyên gia.

Chụp hình não
Nhiều con mèo lớn tuổi phát triển chứng sa sút trí tuệ, dẫn đến những thay đổi hành vi như kêu nhiều hơn – hoặc “meo” nhiều hơn, nhầm lẫn và rối loạn giấc ngủ – những triệu chứng tương tự như ở người mắc bệnh Alzheimer.

Các nhà khoa học tại Đại học Edinburgh đã tiến hành khảo sát não của 25 con mèo ở các độ tuổi khác nhau sau khi chúng qua đời, bao gồm cả những con có dấu hiệu của chứng sa sút trí tuệ. Những hình ảnh kính hiển vi công suất cao đã cho thấy sự tích tụ amyloid-beta trong các khớp thần kinh – những kết nối giữa các tế bào não – ở những con mèo già và mèo mắc chứng sa sút trí tuệ.

Khớp thần kinh cho phép luồng thông tin truyền giữa các tế bào não và đóng vai trò sống còn đối với chức năng ở bộ não khỏe mạnh. Việc mất đi khớp thần kinh là chỉ báo mạnh mẽ cho thấy sự suy giảm trí nhớ cũng như khả năng tư duy ở người mắc bệnh Alzheimer.

Mất khớp thần kinh
Nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy astrocyte và microglia – các loại tế bào hỗ trợ trong não – đã bao vây hoặc “ăn” các khớp thần kinh bị ảnh hưởng. Quá trình này, được gọi là tỉa synap (synaptic pruning), vốn quan trọng trong giai đoạn phát triển của não nhưng có thể góp phần gây mất khớp thần kinh trong chứng sa sút trí tuệ. Các chuyên gia cho rằng những phát hiện này không chỉ giúp hiểu rõ và quản lý chứng sa sút trí tuệ ở mèo mà, do có nhiều điểm tương đồng, còn có thể đóng góp cho việc phát triển các phương pháp điều trị trong tương lai cho người mắc bệnh Alzheimer.

Trước đây, các nhà khoa học nghiên cứu về bệnh Alzheimer chủ yếu dựa vào mô hình biến đổi gen ở loài gặm nhấm. Chuột không tự nhiên phát triển chứng sa sút trí tuệ, và việc nghiên cứu mèo mắc chứng này có tiềm năng mở rộng tri thức và hỗ trợ phát triển các phương pháp điều trị cho cả mèo và người, theo các chuyên gia.

Nghiên cứu, được tài trợ bởi Wellcome và Viện Nghiên cứu Sa sút trí tuệ Vương quốc Anh, có sự tham gia của các nhà khoa học đến từ Đại học Edinburgh, Đại học California, Viện Nghiên cứu Sa sút trí tuệ Vương quốc Anh và Viện Khoa học Não Scotland.

Theo TS. Robert McGeachan (trưởng nhóm nghiên cứu, Trường thú ý hoàng gia), sa sút trí tuệ là một căn bệnh có tính tàn phá cho dù nó ảnh hưởng đến con người, mèo hay chó. Những phát hiện của các học giả đã nhấn mạnh sự tương đồng nổi bật giữa chứng sa sút trí tuệ ở mèo và bệnh Alzheimer ở người. Điều này mở ra cơ hội khám phá xem liệu những phương pháp điều trị hứa hẹn cho bệnh Alzheimer ở người có thể giúp ích cho thú cưng già của chúng ta hay không. Bởi vì mèo phát triển tự nhiên những biến đổi não bộ này, chúng có thể cung cấp một mô hình bệnh chính xác hơn so với các loài động vật thí nghiệm truyền thống, qua đó mang lại lợi ích cho cả hai loài và những người chăm sóc chúng.

GS. Danièlle Gunn-Moore cho biết, chứng sa sút trí tuệ ở mèo gây đau khổ nghiêm trọng cho cả mèo lẫn chủ nhân của chúng. Chính nhờ những nghiên cứu như thế này, chúng ta mới có thể hiểu cách điều trị tốt nhất. Điều đó sẽ thật tuyệt vời cho mèo, chủ của chúng, những người mắc Alzheimer và cả những người thân của họ. Sa sút trí tuệ ở mèo là mô hình tự nhiên hoàn hảo cho bệnh Alzheimer, mọi bên đều được hưởng lợi.

JOURNAL ARTICLE