Liệu pháp chánh niệm phù hợp với thanh thiếu niên nhằm hỗ trợ phòng chống trầm cảm

Cách thức tiếp cận này hướng dẫn người tham gia nhận diện và kiểm soát các kiểu suy nghĩ tiêu cực – những yếu tố có thể làm khởi phát hoặc duy trì tình trạng trầm cảm – đồng thời giúp họ tập trung hơn vào khoảnh khắc hiện tại.

Chương trình ATTEND – Adolescents and carers using mindfulness Therapy To END depression (Thanh thiếu niên và người chăm sóc sử dụng liệu pháp chánh niệm để chấm dứt trầm cảm) – được phát triển bởi các nhóm nghiên cứu từ Đại học Cambridge và King’s College London. Chương trình còn bao gồm các buổi can thiệp dành cho cha mẹ và người giám hộ, bảo đảm một cách tiếp cận lấy gia đình làm trung tâm trong việc giải quyết vấn đề. Chương trình được tài trợ bởi Viện Nghiên cứu Y tế và Chăm sóc Quốc gia (National Institute for Health and Care Research),  Vương quốc Anh.

Trầm cảm ở thanh thiếu niên là một vấn đề nghiêm trọng tại Vương quốc Anh, ảnh hưởng đến khoảng 140.000 người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 19. Tuy nhiên, chỉ khoảng 35.000 người được tiếp cận điều trị, trong số đó có 14.000 trường hợp không đáp ứng với điều trị và 8.000 trường hợp tái phát sau khi đạt được một số cải thiện ban đầu. Những số liệu này cho thấy nhu cầu cấp thiết đối với các giải pháp điều trị hiệu quả và bền vững hơn.

GS. Tamsin Ford (Trưởng khoa Tâm thần học-Đại học Cambridge) cho biết: Quá nhiều người trẻ hiện đang phải vật lộn với các vấn đề sức khỏe tâm thần nhưng lại không nhận được sự hỗ trợ cần thiết từ hệ thống y tế quốc gia (NHS). Ngay cả trong số những người đã tiếp cận dịch vụ hỗ trợ, hơn một nửa vẫn không đạt được hiệu quả điều trị như mong đợi.”

GS. Ford cùng các cộng sự đến từ King’s College London và các trường Đại học Exeter và Surrey đã phát triển chương trình Chánh niệm dành cho thanh thiếu niên và người chăm sóc (Mindfulness for Adolescents and Carers), được xây dựng dựa trên nền tảng của liệu pháp Nhận thức dựa trên Chánh niệm (Mindfulness-Based Cognitive Therapy – MBCT), một phương pháp được đánh giá cao trong điều trị tâm lý.

MBCT là một liệu pháp điều trị dựa trên bằng chứng, được Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Xuất sắc (NICE) khuyến nghị áp dụng cho người trưởng thành mắc trầm cảm tái phát. Phương pháp này kết hợp giữa kỹ thuật chánh niệm và liệu pháp hành vi – nhận thức, nhằm giúp người bệnh ngăn ngừa tái phát. GS. Ford và nhóm nghiên cứu đã điều chỉnh MBCT để phù hợp hơn với thanh thiếu niên, nhằm tăng tính hấp dẫn và hiệu quả điều trị cho nhóm tuổi này.

Với chương trình mới, các em sẽ tham gia 8 buổi học hằng tuần, tập trung vào rèn luyện kỹ năng, được tổ chức trực tiếp hoặc trực tuyến theo hình thức nhóm. Dự án ATTEND cũng đang phối hợp cùng các gia đình để phát triển một ứng dụng nhằm hỗ trợ học viên củng cố kỹ năng đã học trong thời gian nghỉ giữa các buổi học.

Khác với MBCT truyền thống, chương trình Chánh niệm dành cho thanh thiếu niên và người chăm sóc bao gồm cả các phiên học dành cho cả phụ huynh hoặc người chăm sóc. Ngoài ra, chương trình còn lồng ghép các hoạt động như nghỉ giải lao có vận động, thời gian thực hành kỹ năng ngắn hơn, phục vụ đồ ăn nhẹ và các hoạt động thân thiện với lứa tuổi vị thành niên.

GS. Patrick Smith (chuyên gia Tâm lý học Lâm sàng tại King’s College London) nhận định rằng việc hỗ trợ một thiếu niên mắc trầm cảm là một thách thức lớn đối với mọi gia đình. Phụ huynh thường gặp khó khăn trong việc tìm ra cách hỗ trợ hiệu quả nhất cho con em mình. Chính vì vậy, chương trình của nhóm nghiên cứu cung cấp các buổi đào tạo riêng biệt, song song dành cho cha mẹ hoặc người chăm sóc, đồng thời với các phiên học dành cho thanh thiếu niên.

Mặc dù MBCT đã được chứng minh hiệu quả đối với người trưởng thành, nhưng tính hiệu quả của phương pháp này đối với thanh thiếu niên vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu. Chương trình ATTEND là một thử nghiệm quy mô lớn trên toàn nước Anh nhằm đánh giá liệu phương pháp Chánh niệm dành cho Thanh thiếu niên và Người chăm sóc có hiệu quả vượt trội so với các phương pháp điều trị hiện có của Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) dành cho trầm cảm hay không.

Nhóm nghiên cứu đặt mục tiêu tuyển chọn 480 thanh thiếu niên cùng cha mẹ hoặc người chăm sóc của họ, trong đó một nửa sẽ tham gia vào các nhóm thực hành chánh niệm, còn nửa còn lại sẽ tiếp tục với phương pháp chăm sóc thông thường. Các nhà nghiên cứu sẽ đánh giá các kết quả như tỷ lệ phục hồi, khả năng phòng ngừa tái phát và hiệu quả chi phí so với các phương pháp điều trị tiêu chuẩn.

GS. Ford cho biết mặc dù mục tiêu chính của nhóm là xác định liệu khóa học chánh niệm này có thể giúp thanh thiếu niên phục hồi sau tâm trạng chán nản hoặc trầm cảm và phòng ngừa tái phát hay không, dự án cũng đặc biệt quan tâm đến những lợi ích tiềm năng mà phương pháp này có thể mang lại cho người chăm sóc của các em.

Cũng quan trọng không kém, dự án muốn xem xét liệu phương pháp này – nếu chứng minh được hiệu quả – có thể được tích hợp vào hệ thống dịch vụ của NHS hay không. Điều này sẽ bảo đảm phương pháp tiếp cận được với nhiều thanh thiếu niên hơn đang gặp khó khăn về sức khỏe tâm thần.

Ngay từ đầu, những thanh thiếu niên và phụ huynh từng trải qua trầm cảm đã được mời tham gia vào quá trình thiết kế chương trình ATTEND. Sự đóng góp của họ đã giúp chương trình được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu của các gia đình và mang tính tương tác cao đối với cả thanh thiếu niên và người chăm sóc.