Ngưng kê đơn thuốc cho người sa sút trí tuệ

Một nghiên cứu mới được thực hiện tại Đại học Southampton đã phát hiện rằng nhiều loại thuốc được kê lâu dài cho người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể được loại bỏ một cách an toàn khỏi đơn thuốc của họ, từ đó mang lại một số cải thiện nhất định về sức khỏe.

Theo Tổ chức Alzheimer’s Society, hiện có khoảng 982.000 người mắc chứng sa sút trí tuệ (dementia) tại Vương quốc Anh, và con số này được dự báo sẽ tăng lên 1,4 triệu người trước năm 2040 do sự gia tăng và quá trình già hóa dân số. Khoảng 60% trong số những người mắc dementia đang sống tại nhà và được người thân chăm sóc.

Nhóm tác giả đã tiến hành phân tích 32 nghiên cứu trước đó liên quan đến hiệu quả của việc tối ưu hóa và ngừng sử dụng thuốc không cần thiết (deprescribing) ở người cao tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ hoặc suy giảm nhận thức nhẹ. Kết quả cho thấy việc giảm số lượng thuốc mà người bệnh sử dụng, cũng như cải thiện mức độ phù hợp của thuốc, hoàn toàn có thể được thực hiện một cách an toàn, mà không làm gia tăng nguy cơ nhập viện hay tử vong.

TS. Kinda Ibrahim (dược sĩ, Phó Giáo sư Chăm sóc Sức khỏe Ban đầu tại Đại học Southampton) là người đứng đầu nhóm nghiên cứu. Bà cho biết: “Nhiều người cao tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ đang được kê đơn một lượng thuốc khả lớn. Chúng tôi đã biết rằng có mối liên hệ giữa việc sử dụng đa thuốc và các kết quả điều trị kém, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân này.”

Khi một người mất khả năng nhận thức, họ có thể quên uống thuốc. Việc phải sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc cũng ảnh hưởng đến lối sống của người bệnh – bệnh nhân và người chăm sóc chia sẻ rằng họ không thể ra ngoài vì phải uống thuốc vào những thời điểm nhất định trong ngày. Hơn nữa, danh sách dài các loại thuốc còn làm gia tăng gánh nặng cho người chăm sóc.

Một giải pháp được đề xuất là người mắc chứng sa sút trí tuệ nên được đánh giá lại chế độ dùng thuốc định kỳ với dược sĩ hoặc bác sĩ gia đình, nhằm cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích của từng loại thuốc, từ đó tiến hành giảm bớt thuốc nếu phù hợp.

TS. Ibrahim giải thích: “Theo hướng dẫn quốc gia, mọi người trên 65 tuổi đang sử dụng nhiều loại thuốc nên được rà soát đơn thuốc hằng năm. Tuy nhiên, cách thức thực hiện điều này rất khác nhau tại các khu vực trên khắp Vương quốc Anh. Ví dụ, một số phòng khám bác sĩ gia đình đơn giản sẽ không có đủ nguồn lực hoặc hệ thống để thực hiện việc đó. Chúng tôi nhận thấy việc giảm bớt thuốc là một thách thức, nhưng đã có bằng chứng cho thấy quá trình này có thể được thực hiện một cách an toàn, khả thi và mang lại lợi ích sức khỏe cho bệnh nhân. Việc giảm thuốc ở người mắc sa sút trí tuệ cần được cân nhắc dựa trên khả năng nhận thức, tình trạng suy giảm trí tuệ, mức độ ảnh hưởng của thuốc đến chất lượng cuộc sống, và phải có sự tham gia của người chăm sóc.”
Nêu bật nhu cầu cần thiết cho các nghiên cứu sâu hơn trong tương lai, phần lớn trong số 32 nghiên cứu được phân tích đều tập trung vào những người mắc chứng sa sút trí tuệ đang sinh sống tại các cơ sở chăm sóc, trong khi bỏ qua nhóm đối tượng vẫn còn sinh sống tại hộ gia đình. Hầu hết các nghiên cứu cũng tập trung vào việc giảm kê đơn thuốc chống loạn thần—loại thuốc thường được sử dụng, mặc dù trái với các hướng dẫn lâm sàng, để kiểm soát các hành vi khó kiểm soát ở nhóm bệnh nhân này.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Drugs & Aging.