Việc trẻ nhỏ tiếp xúc quá nhiều với màn hình có thể dẫn đến mâu thuẫn với bố mẹ

Nghiên cứu tập trung vào thói quen sử dụng thiết bị có màn hình của trẻ em trong độ tuổi từ 4 đến 6 cho thấy hành vi và các tương tác xã hội của trẻ suy giảm khi các em dành nhiều thời gian trước màn hình. Đáng chú ý, đối với nhóm trẻ ở độ tuổi còn rất nhỏ này, các tác động tiêu cực còn lan rộng đến mối quan hệ giữa trẻ và cha mẹ.

Nghiên cứu do Nghiên cứu sinh (NCS) Jacquelyn Harverson (Khoa Tâm lý học, Đại học Deakin) làm chủ nhiệm, cho thấy những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng, làm rõ rằng ngay từ giai đoạn đầu đời, việc tiếp xúc với màn hình có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa trẻ và cha mẹ.

Theo Harverson, trẻ em ở độ tuổi này có mối gắn bó rất mạnh mẽ với cha mẹ, và chất lượng của mối quan hệ này đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển tích cực lâu dài của trẻ. Chúng ta cần cân nhắc rằng thời gian sử dụng thiết bị có màn hình không chỉ liên quan đến hành vi của chính trẻ mà còn ảnh hưởng quan trọng đến các tương tác với những người xung quanh – điều vốn đóng vai trò thiết yếu trong giai đoạn phát triển then chốt của trẻ nhỏ.

Trong nghiên cứu của mình, Harverson đã phân tích 51 nghiên cứu quốc tế với dữ liệu quan sát từ hơn 83.000 phụ huynh có con trong độ tuổi từ 4 đến 6. Kết quả được công bố trên tạp chí Computers in Human Behavior chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị có màn hình có liên quan đến sự suy giảm tổng thể về sức khỏe tâm lý xã hội, các khó khăn hành vi, chức năng xã hội kém và sự suy giảm chất lượng mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.

Tuy nhiên, một điểm quan trọng khác mà nghiên cứu cũng cho thấy là nội dung và bối cảnh sử dụng thiết bị cũng có ảnh hưởng đáng kể. Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng khi trẻ cùng cha mẹ tham gia các hoạt động học tập số tại nhà, các tác động tiêu cực không rõ rệt như khi trẻ sử dụng thiết bị một cách thụ động. Điều này cho thấy không chỉ thời lượng sử dụng thiết bị là quan trọng, mà nội dung trẻ tiếp cận và người cùng tham gia cũng đóng vai trò then chốt.

TS. Sharon Horwood (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược SEED Lifespan, Đại học Deakin) nhận định rằng hiện nay có nhiều thông tin trái chiều về tác động của việc sử dụng màn hình – cả lợi ích lẫn tác hại – nhưng nghiên cứu này đã chỉ rõ rằng sức khỏe tinh thần và cảm xúc của trẻ có mối liên hệ chặt chẽ với việc sử dụng công nghệ số.

TS. Horwood cho rằng mặc dù thời gian sử dụng thiết bị có thể mang lại một số lợi ích nhất định, đặc biệt trong giáo dục và học tập, nghiên cứu này cho thấy chúng ta cần suy nghĩ sâu sắc hơn về việc công nghệ kỹ thuật số có thể liên quan đến cảm xúc của trẻ và cách trẻ xây dựng mối quan hệ với những người quan trọng trong cuộc sống của mình. Một trong những phát hiện quan trọng từ nghiên cứu này là chúng ta thường có xu hướng nhìn nhận vấn đề chỉ thông qua tiêu chí thời gian sử dụng thiết bị, nhưng thời gian chỉ là một phần rất nhỏ của bức tranh tổng thể.
Chúng ta đang dần hiểu rằng việc trẻ sử dụng thiết bị có màn hình là một hiện tượng phức tạp, và việc chỉ dựa vào thời lượng như một thước đo tốt – xấu là một sự đơn giản hóa quá mức đối với một vấn đề nhiều chiều.