Rối loạn nhân cách có thể chữa trị được hay không?

Khái niệm rối loạn nhân cách

Psychopathy (tạm dịch: biến thái nhân cách, biến thái tâm lý, biến thái tinh thần) là một rối loạn nhân cách được đặc trưng vi các hành vi chống đối xã hội dai dẳng, thiếu sự đồng cảm và sự hối hận, và những đặc điểm táo bạo, không sợ hãi và tự cao tự đại.

Rối loạn nhân cách không giống như những đặc điểm nhân cách cá nhân đơn lẻ khác như hướng ngoại hay thật thà, nó là một nhóm các nhân cách có liên quan tới nhau (related traits). Nó được đặc trưng bởi sự chống đối (antagonism), bốc đồng (impulsivity), và thiếu sự đồng cảm.

Rối loạn nhân cách có thể được chia thành 3 nhóm chính: liên cá nhân, cảm xúc, và các đặc điểm tính cách thiếu trách nhiệm.

Các đặc điểm liên cá nhân (interpersonal) bao gồm sự lôi kéo và tấn công người khác, có vẻ ngoài hấp dẫn và luôn nói dối

Các dấu hiệu liên quan tới cảm xúc bao gồm những phản ứng thiếu cảm xúc, không biểu hiện được xúc cảm của bản thân, không có sự đồng cảm hay thương xót đối với người khác

Các đặc điểm vô trách nhiệm bao gồm những hành vi bốc đồng, thiếu suy nghĩ, không học được gì từ những hậu quả tiêu cực xuất phát từ hành vi của người khác, có xu hướng mạo hiểm cho dù phải đối mặt với sự đe dọa ngay trước mắt.

Quá trình phát triển của hội chứng rối loạn nhân cách

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc chứng rối loạn nhân cách cho thấy sự khác biệt rõ ràng trong chứng năng não bộ, ví dụ như thùy trán (frontal lobe)-một phần quan trọng của não bộ đối với việc lập kế hoạch, kiểm soát tính bốc đồng và khả năng tự điều khiển bản thân

Môi trường xã hội cũng đóng vai trò quan trọng đối với chứng rối loạn nhân cách. Những trải nghiệm độc hại trong giai đoạn tuổi thơ, những khủng hoảng về mặt tinh thần, sự nuôi dạy hà khắc của bố mẹ cũng được cho là có ảnh hưởng tới các chức năng cảm xúc khi trưởng thành, có thể dẫn tới sự tách biệt của cảm xúc ra khỏi nhận thức cũng như hành vi trong thực tế.

Tóm lại, các yếu tố mang tính sinh học, nhận thức, xã hội và môi trường đều ảnh hưởng tới sự phát triển của rối loạn nhân cách.

Rối loạn nhân cách có thể điều trị hay không?

Rất nhiều người có các đặc điểm rối loạn nhân cách đều gặp vấn đề với pháp luật. Hầu hết kiến thức về những đặc điểm về hội chứng này đều được biết tới thông qua các nghiên cứu được tiến hành tại các nhà tù cũng như những bệnh viện được bảo vệ an ninh một cách nghiêm ngặt.

Những nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng các phương pháp trị liệu tâm lý cũng như sử dụng thuốc truyền thống không có hiệu quả và dẫn tới việc rối loạn nhân cách không thể chữa trị thành công. Tuy nhiên, các công trình khoa học gần đây cho thấy việc điều trị sẽ hiệu quả hơn nếu tập trung vào việc thay đổi một số triệu chứng và kết quả cụ thể như giảm bớt hành vi hung hãn, gia tăng sự ổn định về cảm xúc và hành vi, hỗ trợ và giúp đỡ bệnh nhân tái hòa nhập với xã hội sau khi ra tù.

Những chương trình nghiên cứu trong tương lai cần được đặt ra nhằm cải thiện kết quả điều trị đối với bệnh nhân rối loạn nhân cách. Hiện nay, những chương trình điều trị được thiết kế tốt đều gắn liên với Mô hình Good Lives và bao gồm các hướng tiếp cận trị liệu Schema. Kết quả điều trị của những chương trình này tương đối khả quan, trong đó nâng cao được khả năng hòa nhập với xã hội sau khi mãn hạn tù, cải thiện cơ hội tìm kiếm việc làm cũng như tránh xa những hành vi phạm pháp trong thời gian dài. Điều này có thể đạt được nhờ sự hợp tác giữa các bác sĩ trị liệu lâm sàng với thân chủ trên cơ sở cá nhân hóa việc điều trị.